भातुकलीच्या खेळामधली माझी राजकुमारी

मोठ्यांचं अनुकरण करणं हेच लहान लेकरांचं खेळणं असतं. सध्या माझ्या साऊचे भातुकलीचे खेळ सुरू आहेत. आज नेहमीप्रमाणे मी कॉलेजवरून घरी आल्यावर विराने अद्रक इलायची वाला स्पेशल चहा करून दिला. मी बेडवर बसून चहाचा फुर्रर्रका मारत मारत कुतूहलाने साऊचा खेळ पाहत होतो. विराने मला चहा आणून दिलेला पाहून साऊची इरस वाढली आणि मग तिनेही तिच्या छोट्याशा कपात थोडे पाणी ओतून माझ्यासमोर कप धरला आणि मला म्हणाली "बाबा, आता तुम्ही माझा पण चहा प्या, मी गलम गलम केलाय आत्ताच" यावर जर मी तिला नाही किंवा नंतर वगैरे म्हणालो असतो तर तोच कप केव्हा तोंडावर धडकला असता याचा नेम नव्हता म्हणूनच प्रसंगावधान ओळखून मी हातातला कप बाजूला ठेवून साऊच्या हातातला कप घेऊन ते इवलेसे पाणी पिऊन टाकले.

मी झटकन पाणी पिऊन टाकल्याचे पाहून साऊ तातडीने बोलली "ओ बाबा, चहा फुंकून फुंकून प्या की, पोलेल ना" तिचे ते काळजीचे स्वर ऐकून मी तिला कुशीत घेऊन तिचे कोडंकौतुक करू लागलो; इतक्यात बाप लेकीच्या प्रेमात हस्तक्षेप करत विरा बेडरूममध्ये आली. तिला पाहताच साऊने दुसरे फर्मान सोडले "आई, मला तुझ्यासालखी साडी नेस ना" हा साऊचा हट्ट विरानेही तितक्याच तत्परतेने तिची ओढणी तिला साडीसारखी गुंडाळून पूर्ण केला. लेकरू काय गोड दिसायलंय म्हणून मी फोटो काढण्यासाठी मोबाईल तिच्यासमोर धरून क्लीक करणार इतक्यात ती विरा कडे पाहून खुदकन हसली आणि हा हसण्यात लाजणं मिक्स झालेला सुंदर फोटो कैद झाला.

फोटो मागचा एवढा इतिहास लिहिण्याचे काही खास कारण नव्हते पण लेखक असल्याचा एवढा इंसेंटिव्ह तरी घ्यावा लागेल की म्हणून फोटोवर नुसतं "माझं पिल्लू" वगैरे लिहून पोस्ट करण्यापेक्षा यानिमित्ताने फोटोसोबत जर सगळ्या बापांनी त्यांच्या त्यांच्या लेकरांचा अनुभवलेला भातुकलीचा खेळ शब्दातून मांडून त्यांच्या आठवणींना उजाळा देता आला तर लिहिण्याचे सार्थक होईल म्हणून हा लेख प्रपंच. बाकी ते आनंद, सुख, समाधान, स्वर्ग जे काही असेल ते सगळं आपलं लेकरू जेव्हा ताजं ताजं बोलायला शिकतं तेव्हा त्याच्याशी खेळण्यातंच आहे. प्रत्येक आईबाप ही खास गोष्ट अनुभवतातंच. तुम्ही कितीही बिझी असा पण कामाचा ताण तणाव थकवा दूर करणाऱ्या या असल्या जालीम रामबाण औषधाची मात्रा घ्यायलाच हवी. 

विशाल गरड

२२ ऑगस्ट २०२२, पांगरी

लग्नाचा चौथा वाढदिवस

आज आमच्या संसाराला चार वर्षे पूर्ण झाली. लग्नाच्या प्रत्येक वाढदिवसाला मी काहितरी लिहीत आलोय. त्या त्या काळात आलेले समकालीन अनुभव लिखाणात उतरवत आलोय. पहिल्या वर्षी बाल्यावस्थेत असणारा माझा आणि विराचा संसार आता साऊ जन्माला आल्यापासून तारुण्याकडे वाटचाल करत आहे. दोन वर्षांपूर्वी आमच्या संसाररूपी झाडाला लागलेल्या कादंबरी नावाच्या फळाने आम्हाला तृप्त केलंय. तिच्यासोबतचा व्यतीत होणारा प्रत्येक क्षण म्हणजे जणू भविष्यात आठवण काढून आनंद मिळवण्याची मोठी एफ.डी आहे.

साऊ जन्माला यायच्या आधी मी नवरा बायकोच्या प्रेमाबद्दल लिहायचो पण आता संसाराला चार वर्षे पूर्ण झाल्याने त्याचे नवनवीन पदर उलगडायला सुरुवात झाली आहे. लग्नानंतरचे पहिले वर्ष एकमेकांना समजून घेण्यात जातं, दुसरं वर्ष एकमेकांच्या आवडी निवडी, सवयी बऱ्यापैकी जाणून घेण्यात जातं, तिसऱ्या वर्षी न आवडणाऱ्या सवयींना बदलण्याचा प्रयत्न केला जातो आणि चौथ्या वर्षी मग जे आहे, जसे आहे तसेच स्वीकारण्याची प्रक्रिया सुरू होते. मुळात दोन जीव हे भिन्न शरीराचे, मनाचे, विचारांचे परंतु संसार नावाच्या प्रक्रियेत ते घट्ट बांधले जातात. या प्रक्रियेत तयार होणारे प्रेम, राग, मत्सर, जिव्हाळा, संशय, लोभ, आदर, भीती, अपेक्षा, इभ्रत या सगळ्याच गोष्टीनी संसार उभा राहतो. या गोष्टी जशा संसार जोडायला कारणीभूत ठरतात तशाच त्या तोडायलाही कारणीभूत ठरतात. यातल्या प्रत्येक गोष्टीचे एक प्रमाण असावे लागते जर ते विसंगत झाले तर मग सांसारतले सार निघून जायला वेळ लागत नाही.

मुळात संसारातल्या नवरा बायको या व्यक्ती एक दोन वर्षात समजून घेण्याचा विषय नसून त्या आयुष्यभर शिकत राहण्याचा विषय असतो. ते दोघे एकमेकांसोबत कसे वागतात यासोबतच ती सून म्हणून आपल्या आई वडिलांशी कशी वागते आणि आपण जावई म्हणून तिच्या आई वडिलांशी कसे वागतो यावर संसाराची वीण अवलंबून असते. छोटे मोठे वाद झाले तरी दोघांनी सामोपचाराने घेतले की संसाराची वीण अधिक घट्ट विणली जाते. कधी कधी ती उसवतेही पण अशावेळी आपण प्रेमाच्या सुईत शांततेचा धागा ओवून ते शिवत राहायचं. जर असे न करता जर उगाच ताणत राहिलात तर फाटण्याची भीती वाढते. एकूणच काय तर संसार हे मुरायला घातलेले लोणचे असते ते जेवढे मुरेल तेवढेच रुचकर होईल.

संसाराच्या चार वर्षांनंतर मला माझी विरा जणू संसाररुपी रणांगणातली वीरांगना भासते. ती जेव्हा साऊला शिकवत असते तेव्हा मला तिच्यात सावित्रीमाई दिसते, ती दान धर्म करताना तिच्यात अहिल्यामाई दिसते, साऊवर संस्कार करताना तिच्यात जिजामाई दिसते, मी बाहेरगावी गेलो तरी घरातल्या जबाबदाऱ्या सांभाळताना तिच्यात रमाई दिसते आणि कधी रौद्र रूप धारण केले की लेकराला पाठीवर घेऊन लढणारी झाशीची राणीही दिसते. आपल्या समाजाला प्रचंड उंचावर घेऊन गेलेल्या या महान स्त्रियांचे विचार जर घरातल्या हरएक स्त्रीने संसारात झिरपवले तर प्रत्येक संसार सुखाचा आणि लेकरांची भविष्य घडवणारा ठरेल यात शंका नाही. मी आज समाजात बहू आघाड्यांवर काम करू शकतो यामागे माझे एकत्रित कुटुंब आणि संसाराची आघाडी समर्थपणे सांभाळणारी विरा आहे. 

विशाल गरड

१९ ऑगस्ट २०२२, पांगरी

कष्टमेव जयते

ही आहे आमची शारदामाऊ चव्हाण, पत्र्याच्या घरातून आज टुमदार बंगल्यात प्रवेश करत आहे. आयुष्यभर मोलमजुरी करून शारदा माऊ आणि दिऊ बापूंनी संसाराचा गाडा हाकत हाकत पोरांना वाढवलं. मी लहान असल्यापासून शारदा माऊला आमच्या शेतात काम करताना पाहत आलोय. मोठा मुलगा अक्षय अवघ्या वर्षभराचा असताना सुद्धा त्याला झाडाखाली झोपवून ती कामावर यायची, मी अक्षयला खेळवत बसायचो. आज अक्षय इंजिनिअरिंगचा डिप्लोमा करून नोकरी करतोय. शारदा माऊचा दुसरा मुलगा ऋषिकेश उर्फ पिल्या जास्त शिकला नाही परंतु पडेल ते काम करून रोजगार मिळवण्याच्या वृत्तीने तो बेरोजगारही राहिला नाही. शारदा माऊची दोन्ही पोरं आई बापासारखीच होतकरू आणि मेहनती निघाली म्हणूनच तिच्या घरावरचे पत्रे निघून आज स्लॅब पडलाय. या चौघांनी त्यांच्या जीवनात प्रचंड मेहनत घेऊन पै पै साचवली आहे म्हणूनच आज कसलही गृहकर्ज वगैरे न उचलता फक्त कष्टाच्या जोरावर त्यांनी बंगला बांधलाय. 

त्याच चौकात उभा असलेला दुसरा बंगला आहे दत्ता भराडे आणि मोहन भराडे यांचा तिथेही सागर, किशोर आणि शंभू सारखी मेहनती पोरं हिंमतीने उभारली आणि छोट्याशा घराचे बंगल्यात रूपांतर केलं. आमच्या घरामागे शेळक्याच्या कोपऱ्यावर उभा असलेला बंगला सुध्दा दिपक शेळकेने मोठ्या कष्टाने उभारलाय. या सर्वांचाच मला अभिमान वाटतोय. स्वतःचं पक्कं घर उभारल्याचा जेवढा आनंद त्यांना झालाय तेवढाच आम्हालाही झालाय. ते घर जेवढं त्यांचं आहे तेवढंच ते आमचंही वाटतंय यातच काय ती आमच्यातली आपुलकी आली. परिस्थिती बदलते फक्त ते बदलण्याचे सामर्थ्य आपल्या अंगी असलं पाहिजे. तुम्ही काय करता यापेक्षा तुम्ही काय करून दाखवलं याचेच लोकांना जास्त अप्रूप असतं. शारदा माऊने बांधलेलं घर त्याचीच निशाणी आहे. खूप खूप शुभेच्छा.

विशाल गरड

१३ ऑगस्ट २०२२, पांगरी