| फांदी ©

आज सायंकाळी संक्रांतीनिमित्तानं आमच्या आईने शेतातल्या समाध्यांना कसलातरी निवद दाखवायचा होता म्हणुन आमच्या लाड शेतात जाण्याचे फर्माण सोडले. आम्हाला एकुन दोन शेतं; एक डोंगरमळा आणि दुसरं लाड शेत. पांगरीपासुन दोन्हीही जवळच आहेत, यापैकी डोंगरमळ्यात जाण्याचा योग नेहमीच येतो पण लाड शेतात आम्ही कधीतरीच जातो. सध्या ते शेत आजिनाथ भऊला बटईने दिले आहे. माझ्या जन्माआधीपासुन आजिनाथ भऊ आमचं शेत करतात. माझं बहुतांशी बालपण लाड शेतातच गेलंय त्यापैकी विहिरीजवळच्या चिंचेच्या झाडाचा आणि माझा विशेष संपर्क होता. तसं हे झाडं खुपच जुणे आहे. कारण मी लहान असताना आमच्या पणजोबाला विचारले होते; हे झाडं कुणी लावलंय म्हनुन तेव्हा त्यांनी सांगीतलं होतं की मला नाय आठवत. माझ्या आधीच्या चार पाच पिढ्या तर या चिंचेच्या सावलीत नक्कीच खेळल्या असतील परंतु आता मात्र हि चिंच जिर्ण झाली आहे. खुप दिवसांनी भेटल्यावर एखाद्याला कडकडुन मिठी मारावी अगदी तशी मिठी मी या चिंचेच्या त्या फांदीला मारली ज्या फांदीवरून मी कित्येकदा पडलो, तिच्यावर चढलो, लोंबकाळलो, गाबुळ्या चिंचा खाण्याच्या नादात कधी वरकांडलं, कधी खरचटलं तर कधी थेट जमिनीवरही आपटलो पण त्या फांदीचा आणि माझा स्नेहच वेगळा होता. जमिनीपासुन सर्वात कमी उंचीवरच्या या फांदीवर चढुन सगळ्या झाडावर फेरफटका मारता येतो. अगदी चालण्याचा दुपदरी रोड म्हटलं तरी हरकत नाही. सुरपारंबा खेळताना तर या फांदीवरून कसलाही आधार न घेता पळता येईल एवढ्या रूंदीची खोडं या चिंचेला आहेत.
आमच्या शेताच्या ऐतिहासिक वारश्यापैकी हे झाडं एक आहे. जवळ-जवळ अर्धा एकर शेत या एकट्या चिंचेने व्यापुन टाकले आहे. या चिंचेचा बुंधा जणु शरिरसौष्टव स्पर्धेतल्या पैलवाणाच्या दंडासारखा पिळदार आहे. आणि फांद्यांचा पसारा जणु सौदर्य स्पर्धेतील सुंदरीच्या बटांसारखा आहे. या चिंचेला शेकडो फांद्या आहेत परंतु माझ्या आवडीची ती एकच फांदी आहे जी मला त्या झाडावर चढण्यास मदत करते. तिचा आणि माझा जिव्हाळा गेल्या कित्येक वर्षाचा आहे परंतु ती अजुनही मला विसरली नाही. आजही शेतात गेल्यावर मी या फांदीवर चढलो, फिरलो, आणि निवांत बसलो. एखाद्या आईने लेकराला कवेत घ्येतल्यावर जो अनुभव असतो त्यासम आनंद मला तेव्हा वाटला. लहानपणी झाडावर चढाई केल्याचा आनंदच निराळा होता परंतु आज त्यातुन काहीतरी शिकण्याची दृष्टी मिळाली आहे. चिंचेच्या झाडावरतर या फांदीसारख्या आणखीणही असंख्य फांद्या होत्या परंतु जमिनीवरच्या लेकराला उंचावर जाण्यासाठी एक मदतीचा हात देण्याची वृत्ती त्यांच्याकडे नव्हती म्हणुनच माझा लळा त्या फांदीशी अधिक होता जिने मला वर जाण्यास मदत केली.
आपल्या आयुष्यातही सभोवताली अशी अनेक माणसे  आपल्यापेक्षाही जास्त उंचीवर असतात त्यापैकी काहीच आपल्याला मदतीचा हात देतात तर काही फक्त आपली मजा बघत बसतात. परंतु ज्यांनी आपल्याला वरती जाण्यास मदतीचा हात दिला आहे तेच हात आपण यशोशिखर गाठल्यावरही कधीतरी हातात घेऊन त्यांच्याबद्दलची कृतज्ञता व्यक्त करणे हेच खरे यश असते.
आज मी महाराष्ट्राच्या सर्वोच्च शिखराची यशस्वी चढाई करून परत आल्यावर ज्या फांदीने मला चढाई शिकवली तिच्या बद्दल कृतज्ञता व्यक्त करावीशी वाटली. झाडाला मन असतं का नसतं मला माहीत नाही पण ती सजिव असतात हे नक्की आणि सजिवांना संवेदनाही असतात म्हणुनच हा शब्दप्रपंच.

लेखक : प्रा.विशाल गरड (पांगरीकर)
दिनांक : १४ जानेवारी २०१७
वेळ : सायंकाळी ५ ते ६ वाजता